W centrum uwagi BlackRock: Niewidzialny gigant świata finansów

Czy słyszałeś już tę nazwę, ale nie wiesz dokładnie, co ona oznacza? BlackRock to jeden z największych i najbardziej wpływowych graczy w świecie finansów, gigant, którego nazwa w ostatnich latach coraz częściej pojawia się w wiadomościach, od analiz ekonomicznych po debaty polityczne. Ponieważ firma nie działa jak bank, a zwykli ludzie rzadko spotykają się bezpośrednio z jej usługami, jej działanie jest dla wielu tajemnicą. Ale czym tak naprawdę jest BlackRock i dlaczego posiada taką władzę w globalnej gospodarce? Aby zrozumieć ten sekret, musimy zdjąć warstwę tajemniczości i wejść w złożoną sieć pieniędzy, technologii i władzy.

Czym tak naprawdę jest BlackRock? Tytaniczne rozmiary zarządzania aktywami

W najprostszym ujęciu, BlackRock to firma zajmująca się zarządzaniem aktywami. Oznacza to, że nie pożycza pieniędzy jak tradycyjny bank, lecz inwestuje je w imieniu innych ludzi i instytucji. Do jej klientów należą największe fundusze emerytalne na świecie, państwowe fundusze inwestycyjne (fundusze majątkowe), korporacje, fundacje uniwersyteckie i inwestorzy prywatni. BlackRock jest w zasadzie jednym z największych nadzorców systemu finansowego, dbającym o to, by wartość majątku jego klientów rosła, mając na uwadze ich długoterminowe cele.

Najważniejszym wskaźnikiem firmy jest wartość aktywów zarządzanych (Assets Under Management, AUM). Liczba ta jest oszałamiająca: BlackRock zarządza majątkiem rzędu bilionów dolarów, co jest wartością większą niż PKB większości krajów świata. Wyobraź sobie fundusze emerytalne, które zabezpieczają Twoją przyszłość, lub kapitały, które finansują działanie dużych korporacji – z dużym prawdopodobieństwem znaczną ich część zarządza BlackRock. W portfelu firmy znajdują się zarówno tradycyjne papiery wartościowe (akcje, obligacje), jak i aktywa w gospodarce realnej (nieruchomości, infrastruktura). BlackRock inwestuje na dwa główne sposoby:

• Aktywne zarządzanie: W tym przypadku eksperci aktywnie wybierają cele inwestycyjne, mając nadzieję na uzyskanie stopy zwrotu wyższej niż rynkowa. To bardziej tradycyjne podejście.
• Pasywne zarządzanie: To jest prawdziwa siła BlackRock, reprezentowana przez markę iShares. iShares to największy na świecie dostawca funduszy notowanych na giełdzie (ETF). Fundusze te nie inwestują w pojedyncze akcje, lecz odwzorowują cały indeks (na przykład S&P 500). W ten sposób, za pomocą jednej inwestycji, inwestor od razu inwestuje w cały rynek, przy niskich kosztach. Ta pasywna strategia stanowi największą część majątku zarządzanego przez BlackRock i to ona umożliwia firmie posiadanie udziałów w praktycznie wszystkich największych globalnych korporacjach.

Jak stała się największą na świecie? Wizja technologii i założycieli

BlackRock powstał w 1988 roku, a za jego szybkim wzniesieniem stoi nie tylko tradycyjna strategia inwestycyjna, ale także innowacja technologiczna, która zmieniła wszystko: oprogramowanie o nazwie Aladdin.

Aladdin (Asset, Liability, and Debt Management) to nie tylko wewnętrzne oprogramowanie, ale prawdziwa, tajna broń firmy. Larry Fink, założyciel i prezes zarządu BlackRock, był jednym z pierwszych, którzy podczas kryzysu finansowego w 2008 roku dostrzegli znaczenie ryzyka systemowego. Jego doświadczenie z papierami wartościowymi zabezpieczonymi hipotekami (mortgage-backed securities) skłoniło go do stworzenia systemu, który byłby w stanie w czasie rzeczywistym oceniać ukryte ryzyko w całym portfelu.

Aladdin to zaawansowana platforma do zarządzania ryzykiem, która analizuje dane rynkowe, przeprowadza symulacje i z niewiarygodną dokładnością jest w stanie ocenić ryzyko i możliwości portfela inwestycyjnego. Oprogramowanie symuluje „testy warunków skrajnych” na rynku: na przykład, przewiduje, co stałoby się z portfelem, gdyby cena ropy nagle spadła o połowę, lub gdyby globalna epidemia sparaliżowała handel. Oprogramowanie jest tak skuteczne, że obecnie używają go również konkurenci BlackRock i największe globalne instytucje finansowe. W ten sposób BlackRock jest obecny na rynku nie tylko poprzez własne inwestycje, ale także pełni rolę „centrum nerwowego”, które wyznacza kierunek dla całej branży.

Dlaczego wszyscy o niej mówią? Wpływ, odpowiedzialność i krytyka

Ogromne rozmiary i wpływ BlackRocka sprawiły, że firma znalazła się w centrum globalnych debat. Ponieważ firma, za pośrednictwem ETF-ów, posiada udziały w prawie wszystkich największych spółkach giełdowych na świecie, od gigantów technologicznych po firmy farmaceutyczne, ma ogromne prawo głosu w decyzjach korporacyjnych.

• Wpływ: BlackRock ma ogromną władzę w obszarze ładu korporacyjnego (corporate governance). Poprzez głosy oddawane na walnych zgromadzeniach akcjonariuszy (AGM), może wpływać na wynagrodzenia kadry kierowniczej, skład zarządu i strategiczne kierunki działania firm. Ta „władza z cienia” sprawia, że firma jest ukrytym motorem napędowym rynku.
• Odpowiedzialność środowiskowa i społeczna (ESG): BlackRock coraz większy nacisk kładzie na kryteria ESG. Listy Larry’ego Finka do dyrektorów generalnych co roku dotyczą znaczenia zrównoważonego rozwoju i ryzyka klimatycznego. Chociaż zwolennicy uważają, że firma ta jest prawdziwym motorem zielonej transformacji, krytycy oskarżają ją o „greenwashing” – mówiąc, że słowa nie idą w parze z wystarczającymi działaniami, a firma nadal dużo inwestuje w spółki wydobywające paliwa kopalne. Politycznie również budzi ostre spory, a jej polityka ESG jest uważana przez niektórych polityków za zbyt postępową, a przez innych za niewystarczającą.
• Koncentracja rynkowa i problem „too big to fail”: Wielu krytykuje BlackRock za jego rozmiar i koncentrację na rynku. Twierdzą, że ich ogromny wpływ zagraża konkurencji i stabilności rynku. Najostrzejsza krytyka koncentruje się na relacji między władzą a demokracją: czy jest zdrowe, aby garstka ludzi (menedżerów BlackRock) miała tak duży wpływ na globalne zarządzanie gospodarką, bez demokratycznego mandatu? Firma zaprzecza tym oskarżeniom, podkreślając, że reprezentuje interesy swoich klientów.
• Rola polityczna i globalna: Rola przywództwa i doradztwa BlackRock dla rządów i banków centralnych na świecie staje się coraz bardziej oczywista. Firma doradzała rządowi USA w zarządzaniu kryzysem finansowym w 2008 roku, a także pomagała Rezerwie Federalnej podczas pandemii COVID-19. Te bliskie powiązania dodatkowo wzmacniają narrację „gabinetu cieni” wokół firmy.

Przyszłość i BlackRock: W awangardzie innowacji finansowych

BlackRock stale dostosowuje się do zmieniającego się świata. Coraz większy nacisk kładzie na zrównoważone inwestycje i aktywnie bada rynek aktywów cyfrowych. Firma odegrała wiodącą rolę we wprowadzeniu Bitcoina i innych kryptowalut do funduszy ETF, legitymizując w ten sposób aktywa cyfrowe na tradycyjnym rynku inwestycyjnym. Rozwój oprogramowania Aladdin również nie ustaje, a wraz z integracją sztucznej inteligencji i analizy Big Data platforma staje się coraz bardziej zaawansowana, oferując coraz dokładniejsze prognozy i możliwości zarządzania ryzykiem.

BlackRock nie jest złym imperium, ale też nie jest tylko jedną z wielu firm finansowych. To jeden z kamieni węgielnych współczesnej gospodarki, którego siłę i odpowiedzialność musimy w przyszłości jeszcze lepiej zrozumieć. Firma stoi na czele innowacji finansowych, ale jednocześnie znalazła się w centrum etycznych pytań dotyczących koncentracji władzy i zarządzania globalną gospodarką. Zrozumienie jej jest kluczowe, aby lepiej poruszać się po złożonym świecie XXI wieku.